Nainital Jim Corbett tour with Veena World भाग 6: जिम कॉर्बेट नॅशनल पार्क

 

28oct21

Nainital Jim Corbett tour with Veena World

भाग 6: जिम कॉर्बेट नॅशनल पार्क

 

सकाळी साडेसात वाजता नेचर वॉकला गेलो. सोबत हॉटेलचा एक गाईड होता त्याने आम्हाला रस्त्यावर वाघाच्या पावलाचे ठसे pug marks दाखविले. तो म्हणाला हे ठसे रात्रीचेच आहेत. आम्ही थोडेसे जंगलाकडे नेचर वॉक साठी गेलो. 

त्याने अनेक औषधी वनस्पतींची ओळख करून दिली. त्या भागात विशेषतः देवदार, बेहडा, शृंगार वृक्ष, लाजाळू, कडीपत्ता अशा अनेक वृक्षवल्ली होत्या. आम्ही जाताना उजव्या बाजूला लो होल्टेज करंट असलेली तारांची फेन्सिंग होती. त्याने सांगितले की पलीकडे छोटी गावे आहेत तिकडे गावांमध्ये वन्य प्राणी येऊ नयेत म्हणून हे फेंसिंग केलेले आहे.

त्याने बरीच माहिती सांगितली. पुढे गेल्यानंतर चार-पाच रानटी कुत्रे दिसले. तो गाईड म्हणाला आपण आता परत फिरूया. साधारण एक दीड तासाचा नेचर वॉक करून आम्ही परत आलो.

हॉटेलमध्ये परतल्यावर आम्ही ब्रेकफास्ट घेतला. नंतर रूमवर आलो.

त्या हॉटेलच्या परिसरात जवळपास 27 प्रकारचे पक्षी आहेत त्यांची नावे तिथे एका बोर्ड वर लिहिली होती. 

पलीकडे स्विमिंग पूल आणि गेम झोन होता. तिकडे जाताना अनेक पक्षी निर्धास्तपणे तिथल्या झाडांमध्ये बागडत असलेले दिसले. 

स्विमिंग पूल चे पाणी स्वच्छ होते. पलीकडे गेम झोन मध्येही बराच वेळ गेला. किमयाच्या बाबांनी म्हणजेच अमोल सरांनी तिथे मला पूल टेबल गेम शिकविला. एखादा गेम नवीनच शिकणे आणि तो खेळता येणे याच्यामुळे खूपच मजा येते. त्याशिवाय तिथे आम्ही टेबल फुटबॉल सुद्धा खेळलो. खूप मजा आली.

आम्हाला दुपारी दोन वाजताचा वेळ जिम कॉर्बेट नॅशनल पार्क मध्ये एंट्री साठी मिळाला होता. त्यामुळे आता इथुन निघणे आवश्यक होते. 

आम्ही बसने जिम कॉर्बेट नेशनल पार्क च्या बिजरानी झोनजवळ पोहोचलो.

तिथून आम्हाला आतमध्ये जंगल सफारीच्या जीपने जायचे होते. या जीपला वरून टॉप नसते यामध्ये एक ड्रायव्हर आणि गाईड असतो. विणा वर्ल्डने हे बुकिंग आधीच केल्यामुळे आम्हाला काही अडचण भासली नाही.

आम्ही सफारीसाठी कॅप्स आणि दुर्बीण किरायाने घेतल्या.

बिजरानी झोन साठी आमदंडा गेटमधून आत मध्ये गेल्यानंतर तिथे थांबवून सिक्युरिटी चेक करतात.

जिम कॉर्बेट नेशनल पार्क ची स्थापना 1936 मध्ये झाली. पूर्वी याचे नाव हेली नॅशनल पार्क असे होते. या पार्क मध्ये 1973 ला प्रोजेक्ट टायगर ची सुरुवात झाली होती. 520 sq. Km. एवढे विस्तीर्ण असे याचे क्षेत्र आहे. या विस्तीर्ण क्षेत्रात उंच डोंगर, सखल भाग, काही नदीचा पट्टा, सरोवर, गवताळ प्रदेश असे निसर्गाचे सुंदर मिश्रण आहे.

येथे मुख्यत्वे करून Royal bengal tiger, Asiatic elephant आढळतात. येथे 550 प्रकारचे पक्षी आढळतात. या भागाला Important Bird Area (IBA) असे Birdlife International संस्थेने म्हटले आहे.

 

Security ID check झाल्यानंतर आम्ही पुढे जंगलात निघालो. जीपचा ड्रायव्हर आणि सोबत असलेला गाईड हे दोघेही भरभरून माहिती देत होते. आमचे नशीब चांगले की वीणा वर्ल्डचे टूर मॅनेजर सुद्धा स्वतः आमच्या जीप मध्ये होते. 

पहिली गोष्ट गाईडने सांगितली की आपण वन्यप्राण्यांच्या घरी जात आहोत त्यामुळे त्यांना कोणताही त्रास होईल असे कृत्य करू नये. आपले मोबाईल सायलेंट करून ठेवावेत. एखादा प्राणी आपल्या जीप जवळून जात असेल तर शांतता राखावी. 

जंगल सफारीचा आमचा पहिलाच अनुभव होता. 

थोडेसे पुढे गेल्यानंतर झाडांवर काही माकड दिसले, ते स्वच्छंदपणे इकडून तिकडे बिनधास्त उड्या मारत होते. पुढे काही फॉरेस्ट चे चेक पॉईंट्स होते. जंगलातील सर्व रस्ते कच्चे होते. रस्त्यावर मधेच पाण्याचे प्रवाह लागत होते. मधेच काही गवताळ प्रदेश होता तर काही ठिकाणी एका बाजूने डोंगर आणि एका बाजूने थोडा सखल भाग होता. थोडे पुढे गेल्यानंतर आम्हाला ऐकू येत होते फक्त निसर्गाचे संगीत.

 खळखळणाऱ्या पाण्याचा आवाज, पक्ष्यांचा किलबिलाट, माकडांचे ओरडणे.

  हे निसर्गाशी एकरूप होण्याचे, समरस होण्याचे सुंदर ठिकाण होते.

 आत्तापर्यंत जंगल साउंडस् फक्त आम्ही मोबाईलमध्ये ऐकले होते परंतु त्याचा प्रत्यक्ष अनुभव आता मिळत होता. मन खूप प्रसन्न झाले.

काही वेळाने आम्हाला हरीण (Spotted dears) दिसले. आमची जीप तेथे थांबवली आणि शांतपणे कुठलाही आवाज न करता त्यांच्या हालचाली न्याहाळत होतो.

पुढे आम्ही वन विश्रामगृहाच्या ठिकाणी थांबलो. हे ठिकाण मुख्य जंगलात आहे. आधी बुकिंग करून येथे तुम्हाला राहताही येते. 

इथून पुढे अजून घनदाट जंगल आहे. पुढे गेल्यावर आम्हाला ऐन रस्त्यातच एक हरीण थांबलेले दिसले. ड्रायव्हरने लांबच जीप थांबवली. हरिणाच्या हालचाली आम्ही जवळून पाहिल्या.  थोड्यावेळाने ते स्वतःहून जंगलामध्ये गेले मग आम्ही पुढे निघालो. रस्त्याच्या दोन्ही बाजूला छोटी छोटी झुडपे होती. त्या झुडुपांच्या जाळ्यामध्ये प्राणी लपून बसतात असे गाईडने सांगितले. 

रस्त्याच्या बाजूला एक मोठे झाड होते त्याच्या खोडावर वाघनखांनी ओरबडलेले ठसे स्पष्ट दिसत होते. यातील काही खुणा ताज्या होत्या म्हणजे लालसर दिसत होत्या आणि काही खुणा काळसर होत्या त्या पूर्वीच्या जुन्या होत्या. आम्ही जाताना रस्त्यावर खाली वाघांच्या पायाचे ठसे (पग मार्क) दिसले. त्या गाईडने सांगितले की आजच वाघ या रस्त्यावरून गेलेला आहे. ते ठसे ताजे दिसत होते.

जंगलांमध्ये रस्त्याच्या कडेला काही कॅमेरे  ठेवलेले आहेत त्याद्वारे वन्य प्राण्यांच्या हालचालीकडे लक्ष ठेवले जाते.

 

या जंगलात प्रामुख्याने साल तसेच मोहाचे वृक्ष आढळतात. पुढे जाताना एका उंच भागावर ड्रायव्हरने गाडी थांबवली. तिथून बाजूचा गवताळ प्रदेश, दूरचे डोंगर, घनदाट झाडी असे सर्व दिसत होते. तिथून आम्ही दुर्बिणीतून दूरवर एखादा प्राणी आहे का हे बघितले. अशा ठिकाणी गवताळ प्रदेशामध्ये वाघ येऊ शकतात असे गाईडने सांगितले. तेथे आम्ही बराच वेळ थांबलो. फोटोज घेतले. दुर्बिणीतून दूरचा पूर्ण परिसर न्याहाळून घेतला. येथील जवळच्या झाडांवर Hornbill,

Kingfisher व इतर काही पक्षी दिसले. बाजूला काही हरिण कळपाने थांबलेले दिसले. तिथून आम्ही परत निघालो आणि अजून घनदाट जंगलात गेलो त्या ठिकाणी Barking deer दिसले. 

हे हरीण मोठे वन्य प्राणी जसे हत्ती, वाघ  यांची चाहूल लागताच मोठमोठ्याने ओरडत असतात असे गाईडने सांगितले. Barking deer दिसायला साधारण हरिणांपेक्षा खूप लहान असतात. 

इथून पुढे आल्यानंतर नदी चा छोटा पूल होता. तेथे ड्रायव्हरने जीप थांबवली. किती सुंदर दृश्य होते ते!

नदीच्या वाहणाऱ्या पाण्याचा खळखळाट, पक्षांचा आवाज असे रम्य दृश्य पाहत तेथे आम्ही पाच मिनीटे थांबलो. अशा ठिकाणी वन्य प्राणी पाणी प्यायला येतात. 

जंगलातून फिरत असताना आम्ही एका गोष्टीमुळे बिचकत होतो ते म्हणजे टरमाइट चे वारूळ. लांबून असे दिसते की जसे काही एखादा वाघ किंवा वन्य प्राणी तिथे बसलेला आहे मग जवळ आल्यावर लक्षात यायचे की हे वारूळ आहे. अशी अनेक वारुळे त्या जंगलात पाहायला मिळतात. 

आम्ही घनदाट जंगलातून फिरून परत वन विश्रामगृहाकडे आलो. तेवढ्यात ड्रायव्हरला बार्किंग डियर चा आवाज ऐकू आला. त्याने लगेच गाडी वळवली आणि आम्ही पुन्हा तीन चार किलोमीटर आतमध्ये जाऊन आलो परंतु आम्हाला वाघाचे दर्शन काही झाले नाही. हा प्रसंग खूप रोमांचकारी होता. (Thrilling)

परत येतानाही आम्ही जंगलातील सुंदर निसर्ग दर्शन अनुभवत होतो.

परत आम्ही बिजरानी झोनमधील आमदंडा गेटकडे आलो. 

बाहेर आल्यावर छानपैकी कुल्हड चहा घेतला.

आणि परत आमच्या हॉटेलकडे निघालो. हॉटेलकडे येत असताना बसमध्ये नितीन सरांनी (जे की स्वतः संगीतज्ञ आहेत) आर डी बर्मन यांच्या विषयी काही वेचक-वेधक प्रसंग सांगितले. काहीजणांनी गाणी म्हटली. त्यामुळे हॉटेल केव्हा आले ते कळालेही नाही. आल्यावर सुद्धा नितीन सरांसोबत गप्पा मारल्या. लता मंगेशकर यांचे यांच्याविषयी सुद्धा अनेक आठवणी सांगितल्या. हॉटेलच्या लॉनवर खूप दवबिंदू पडले होते आणि थंड वातावरण होते. अशा वातावरणात चहा घेत घेत आम्ही खूप गप्पा मारल्या.

टूर मॅनेजरने आम्हाला फ्रेश होऊन या रात्री एक विशेष गिटार शो आहे असे सांगितले.

रात्री सात वाजता फ्रेश होऊन आम्ही आलो. तेथील स्थानिक गिटार वादक आणि त्यांचा संच असे म्हणून दोन तासांचा खूपच सुंदर कार्यक्रम झाला यामध्ये आमच्यापैकी काही जणांनी सुद्धा गाणी म्हटली आणि त्या गाण्यावर त्यांनी वादन केले. या कार्यक्रमातच आम्ही गाण्यासोबत ठेका धरत डान्स सुद्धा केला. 

उद्या आम्हाला दिल्लीसाठी परत निघायचे होते त्यामुळे टूर मॅनेजरने सगळ्यांना टूर विषयी अभिप्राय द्यायला सांगितले. सर्वांचा अभिप्राय अर्थातच छान होता. राहण्याची व्यवस्था, वेळेचे नियोजन, आतिथ्यशीलता, उत्कृष्ट खानाखजाना याबद्दल सर्वांनी विणा वर्ल्डचे कौतुक केले.

रात्री डिनर घेतले आणि आराम केला.